CİCERO (Marcus Tullius)
(M.Ö. 106 - 43)
Çiçero Kimdir?
Roma İmparatorluğu’nun çökme devrinde yaşamış bir devlet adamıdır. Güçlü nutukları ile büyük ün salmış, ahaliyi kendine çekmeği bilmiştir.
Cicero, siyaset hayatına, yirmi altı yaşında genç bir hukukçu olarak başladı. M.Ö. 75’de, Sicilya’da, guaestor (yargıç) seçildi. O sıralarda, Sicilya Valisi Gaivs Verres’e karşı koyanlardan yanaydı. Bu konudaki ünlü nutku sayesinde, valiyi sürgün ettirmeyi başardı. Bu başarısından dolayı da, yargıçlığın daha yüksek dereceleri olan praetorluğa, sonra da konsüllüğe seçildi.
M.Ö. 60 yılında, Caesar, Birinci Triumvirlik’i kurmuştu. Cicero, Caesar’dan yana olmadığı için, Roma’dan çıkarıldı. M.Ö. 44 yılında, Caesar'ın öldürülmesinden sonra, Cicero, Senato’nun en güçlü, en sözü geçer adamı haline geldi. Ne var ki, M.Ö. 43 te, ikinci Triumvirlik kurulunca, Cicero da ölüme mahkum edildi.
Cicero, zamanının siyasetini olduğu kadar, edebiyatını da geniş ölçüde etkilemiş bir hatip ve yazardır. Senato'daki konuşmaları ile, Latin Edebiyatı’na yepyeni bir anlatım tarzı getirmiştir. Bu üslup, bugün, Avrupa edebiyatında kullanılmakta olan uslubun da temeli olmuştur. Eserlerinin çoğu, siyasi dini ve felsefi konular üzerindedir. Sayısı bini geçen mektupları zamanımıza kadar gelmiştir. Bu mektuplar, Cicero’nun kişiliğini ve çağının özelliklerini aksettirmeleri bakımından çok önemli birer belgedir.
ESERLERİ: Nutuklar, Hitabet, Cumhuriyet, Dostluk.
Cicero, M.Ö. 8 Kasım 63 te, şehrin koruyucusu ve en eski tanrısı sayılan Juppiter Stator tapınağı önünde, Catila'nın kötü maksatlarını meydana vurur, onu halkın önünde itham ederek kendi arzusu ile şehirden çıkıp gitmesi için I. Catilina nutkunu söyler. Gerçekten de o gün, 9 Kasımda, Forum’da halka Catilina'nın şehirden çıkıp gittiğini bildiren II. nutkunu söyler. 3 ve 5 Aralıkta, Senato'da Catilina taraftarlarının tevkif edildiğini, şehrin selamete erdiğini bildiren ve isyana karışanların müebbet hapis veya ölüm cezasına çarptırılmalarını dilediğini belirten III. ve IV. nutuklarını verir.
Cicero'nun son nutkundan sonra Senato, Catilina taraftarlarını ölüme mahkum eder. Suçlular o akşam öldürülür. Halk Cicero’yu vatanın babası olarak selamlar. Catilina’ya gelince, 5 Ocak’ta mağlup edilerek öldürülür.