Doğa Motifleri

Demir: Demir eski Türklerde hem bir yaşam gereci hem de kutsal gücün kaynağı olarak görülür. Demir bir fetih aracıdır. Bu madenden türlü araçlar yapılır. Savaşlar kazanılır. Dolayısıyla demire özel bir önem verilmiştir. Örneğin Ergenekon destanında demir dağı eritilir. Demir kapının aşılması (Batı) kutsal bir hedeftir.

Hayat Ağacı: Eski Türklerde şaman inancında bu dünya ile ruhlar dünyasını birbirine bağlayan kapı olarak görülmüştür. Hayat ağacı evren ile dünya arasındaki bağlantıyı sağlar. Dünyaya yaşam gücü verir.

Su: Hayatı temsil eden su Türklerde vazgeçilmez bir öğedir. Türeyişin kaynağıdır. Destan kahramanları su kenarında dünyaya gelir. Su için savaşılır. Su kahramanlara yol gösterir ve kutsaldır.

Gök: Önemli bir doğa miti de göktür. Gök tüm Türk medeniyetlerinin çatısı olarak düşünülür. Ölen kişilerin göğe yükseldiği inancı hakimdir. Gök saadet, istikbal ve birliği temsil eder.

Hayvan Motifleri

Kurt: Orta Asya’daiklim koşullarına dayanıklılığı ile tanınan kurt, Türkler için gücün, kudretin, yaşama bağlılığın simgesidir. Bazı Türk kavimlerinin kurttan türediği miti yaygındır.

Not: Bunun yanında benzer öneme sahip at, kartal, pars, boğa hayvanları da mitolojiktir.

Sayı Motifleri

Kırk Sayısı: Zaman ve olayları anlatmak için çoğunlukla kırk sayısı kullanılmıştır. Bu sayı birçok Doğu destanlarında kullanılır. Örnek: Kırk Çeri (kahraman), kırk gece, kırkıncı gün vb. Bunun yanı sıra üç, yedi, yirmi bir sayıları da mitolojiktir.

İnsan Motifleri

Akça Koca (Ak Sakallı Dede): Eski türklerde olaylara müdahale eden kutsal kişidir. İslamiyetten önce bu kişi atalar ruhu olarak düşünülmüş, İslamlıktan sonra ise Hızır a. s. olarak kabul görmüştür.

Kadın (Hatun): Kadın eski Türklerde dirilişi temsil eder. Kahramanların anneleri olan kadınlar kutsal varlıklar olarak görülür. Bilgedirler. (Ak Ana, Ay Kadın vb.)