Aşık Tarzı Halk Şiiri Nazım Biçimleri

Semai Nedir?

Semai Nazım Biçiminin Özellikleri

Aşık Tarzı halk şiirinde sekizli hece ölçüsü ile yazılan sevgi, ayrılık, gurbet, doğa vb. temalı şiirlerdir. Koşmaya benzer; ancak hece sayısı yönünden koşmadan ayrılır. Semailer hecenin 4+4 veya 5+3’lük kalıpları ile yazılır. Semailerde anlatım koşmalara göre daha canlı ve içtendir. Semailer özel ezgilerle söylenir.

Örnek:

İncecikten bir kar yağar

Tozar Elif Elif diye

Deli gönül abdal olmuş

Gezer Elif Elif diye

Elif'in uğru nakışlı

Yavru balaban bakışlı

Yayla çiçeği kokuşlu

Kokar Elif Elif diye

Elif kaşlarını çatar

Gamzesi sineme batar

Ak elleri kalem tutar

Yazar Elif Elif diye

Evlerinin önü çardak

Elif'in elinde bardak

Sanki yeşil başlı ördek

Yüzer Elif Elif diye

Karac'oğlan eğmelerin

Gönül vermez değmelerin

İliklemiş düğmelerin

Çözer Elif Elif diye

Karacoğlan

Kafiye şeması koşma ile aynıdır.

Örnek:

Yeşil başlı gövel ördek -a

Uçar gider göle karşı -b

Eğricesin tel tel etmiş -a

Döker gider, yâre karşı -b

Telli turnam sökün gelir -c

İnci mercan yükün gelir -c

Elvan elvan kokun gelir -c

Yâr oturmuş yele karşı -b

Şahinim var bazlarım var -d

Tel alışkın sazlarım var -d

Yâre gizli sözlerim var -d

Diyemiyom ele karşı -b

Hanı Karac'oğlan hanı -e

Veren alır tatlı canı -e

Yakışmazsa öldür beni -e

Yeşil bağla ala karşı -b

Karacoğlan

Kafiye Şeması: abab / cccb / dddb / eeeb

Halk Şairi ile Kalem Şairi Arasındaki Farklar

-         Halk şairi duygu ve düşüncelerini ilk akla geldiği şekilde fazla değiştirmeden ve üzerinde derinlemesine düşünmeden dile getirir. Bu nedenle anlatımı yalın; fakat ifadeleri canlı ve iştendir. Kalem şairi ise akla gelen duyguları derinlemesine düşünür. İmge ve mecazlar ile anlatımını süsler. İfadeleri güzel de olsa daha etki gücü zayıftır.

-         Halk şairi şiirlerinde yöresel söyleyişlere yer verir. Kalem şairi ise en Temiz ve doğru Türkçe ile yazmaya gayret eder.

-         Halk şairi halk kültürü ile yetişmiştir. Şiirlerinde deneyimlerinin etkisi büyüktür. Kalem şairi ise bir eğitimden geçmiştir. Deneyimden ziyade bilgi ile şiir yazar.

-         Halk şairi durağandır. Kalem şairi ise çağın koşullarından etkilenir. Geçmiş ile geleceği harmanlamaya çalışır.

-         Halk şairinin şiirleri sanat yönünden kalem şairinin şiirlerine göre daha zayıftır.

-         Halk şairi kişisel duygu ve izlenimlerini şiire kalem şairine göre daha çok yansıtır.