Karanfil
Yarin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil
Gönlüm acısından bunu bildi.
Düştükçe vurulmuş gibi yer yer
Kızgın kokusundan kelebekler,
Ruhum ona pervane kesildi.
Ahmet HAŞİM
Biçim açıklaması:
Bu şiirde, sevgilisinin dudaklarını kırmızı bir karanfile benzeten şairin, ona, ışığın çevresinde dönüp uçuşan pervaneler gibi aşık olduğunu anlatıyor. Burada karanfil, sevgiliyi simgelemektedir.
Şiir aruzun “Mef’ülü / mefailü / feülün.” kalıbıyla yazılmıştır.
Kafiye şeması şöyledir:
---------------- a) getirilmiş
---------------- b) karanfil
---------------- c) bildi
---------------- d) yer yer
---------------- d) kelebekler
---------------- c) kesildi.
Sevgilinin dudağının kırmızılığı ile karanfilin al rengi arasında kelebeklerin (pervane) ışığın çevresinde dolaşırken tutuşup ölmeleri ile şairin aşk acısıyla yanan ruhu arasında bir benzerlik kurulmuştur.
Şiirin teması “Aşk”tır. Şair, karanfil çiçeğinin dudak kırmızısı rengiyle duygulanıyor. Onu bir damla alev gibi görerek, yakıcı olduğunu gönlünde sızlayan acıdan anladığını söylüyor.
Şiirde Geçen Bazı Kelime ve Tamlamaların Anlamı:
Kızgın koku: İnsanı derinden etkileyen koku.
Katre: damla
Pervane: Geceleri, ışık çevresinde dönen kelebek.
Pervane kesilmek: Pervaneye benzemek, pervane gibi olmak.
Anlam açıklaması:
Bu karanfil, rengi ve kokusuyla bana sevgilimin kor gibi dudaklarını hatırlatıyor. İçimdeki aşk acısından anladım, sevgilinin dudağından getirilmiş bir damla alev olmalı bu karanfil...
Işığın çevresinde uçuşurken yanıp tutuşarak yere düşen pervaneler gibi bu karanfilin çevresinde de kelebekler uçuşuyor, onun kızgın kokusuna dayanamayıp yer yer vurulmuş gibi düşüyorlar. Şair bu duygulandırıcı görünüm karşısında sevgilisinin dudakları ile özdeşleşen karanfile aşık oluyor. Şimdi o da bir pervanedir. Sevgilisi için ölmeye hazırdır. Bu fedakarlıkla şair de sevgiyle dolu, aşk acısıyla coşkulu bir gönül taşıdığını anlatarak mutlu oluyor.
Ahmet Haşim, yüzyıllardır binlerce şairin işlediği “aşk” temasını değişik ve orijinal bir biçimde anlatıyor. Birçok şairin gül ile bülbül ikilemi ile dile getirdiği bu tema ilk kez karanfil simge alınarak değişik bir duyarlıkla işleniyor.