9. Sınıf

İletişim Nedir?

Canlı-cansız varlıkların, canlı ya da cansız diğer varlıklar ile kurduğu, yazılı, sözlü veya görsel bağlantıya iletişim denir. İletişim çoğunlukla çift taraflı olur. Ama bu tek taraflı iletişim kurulamayacağı anlamına gelmez. Sözgelimi doğa insan ile tek taraflı bir iletişim kurmaktadır. Misal ağaçların çiçek açması ilkbaharın geldiği haberini vermektedir. Burada doğa ile iletişimde karşılıklı bir alış veriş söz konusu değildir. Yine de bir iletişim söz konusudur.

İletişimin Gerekliliği ve İşlevi

İletişimin en temel işlevi hayatı kolaylaştırmaktır. Canlı sosyal varlıkların hayatlarını idame ettirmek için iletişime ihtiyaçları vardır. Bir insanın derdini anlatması, hissettiklerini paylaşması, düşüncelerini dile getirmesi vb. en temel ihtiyaçlarıdır. Bu ihtiyaçların giderilmesi için iletişime ihtiyaç duyulmaktadır. İletişimsiz bir dünya kargaşanın hüküm sürdüğü bir dünya olacaktır. En temel insan anlaşmazlıklarının kaynağı iletişimsizlik ya da iletişim eksikliğidir.

Herhangi bir varlık ya da eşya ile iletişim kuramadığımız bir dünyada yaşamak mümkün değildir. İletişim insan psikolojisinin en temel dayanağı iletişimdir. Birçok ruhsal problemin kaynağı da yine iletişimsizliktir.

İletişim ailede başlar. Ve toplumun tamamına yayılır. Toplumların ilimde fende, medeniyette gelişmesini sağlayan en önemli unsurlardan biri de iletişimdir.

İletişimin Öğeleri

Gönderici (Asıl Kaynak): İletinin çıkış noktası. İletişimin başlamasını sağlayan unsur.

İleti: İletişim aracılığı ile paylaşılmak istenen yargı kavram, duygu, düşünce vb…

Alıcı : İletişim unsurlarından iletinin hedeflediği nokta, kişi.

Kanal: İletişimde kullanılan araç. Söz ya da yazı.

Bir bilginin söz ile anlatılması ya da yazılı bir belge olarak sunulması.

Gösterge: İletişim kanalının kendi dışında başka bir kavram düşünce ya da olguyu çağrıştırması, hatırlatmasıdır. Trafik işaretleri, şekil, grafik, yazı, simgeler…

Gösteren: göstergenin çağrışım oluştururken kullandığı araçtır.

Misal, Trafik ışıkları sarı kırmızı ve yeşil renkleri kullanır. Yazıda harfler kullanılır.

Gösterilen: İletilmek istenen kavram.

Misal, kırmızı ışığın durmak kavramını hatırlatması.

Kod: İletişim belli kurallar dahilinde gerçekleşir. Dillerin farklılaşması iletişimdeki kodlama farklılığından kaynaklanır.

Gönderge: İleti

İkon: ortak kabul görmüş bir olgu ya da kavramın belli bir işaret ile aktarılması ya da belli işaretlerin belli kavram ya da olguyu çağrıştırmasıdır.

Misal, İslamiyette hilal bir ikondur.

Belirtke: İletişimin oluşması ile ortaya çıkan bilgi, durum.

Dil Göstergeleri

Gösterge Çeşitleri

Dil göstergesi: Kanalın söz ve yazıdan oluşmasıdır. Yazı ve söz unsurları kullanılarak kurulan iletişimlerin tümü bu guruba girer.

Doğal gösterge: Tabiat unsurları aracılığı ile gerçekleşen iletişimdir.

Yaprakların sararması sonbaharın göstergesidir.

Sosyal gösterge: Sosyal hayatı düzene koymak için geliştirilen iletişim çeşididir.

Trafik Kuralları örf, adet, gelenekler…

Dil dışı göstergeler: Söz ve yazının kullanılmadığı resim, şekil, işaret, hareket, jest ve mimikler bu gruba girer.

Gösterge aynı zamanda bir bilim dalıdır ve Göstergebilim ya da “semiyotik” olarak adlandırılmıştır.

Dil Göstergelerinin Değişebilir mi?

Dil göstergeleri yani bir kavramı aktarmak için kullanılan simgeler (harfler) zaman içinde değişime uğrayabilir. Bu aynı zamanda dilin canlı bir varlık olduğunun da göstergesidir.

Örnek:

ılan – yılan, kangı- hangi, anı – o

"Nereden gelirse gelsin dağlardan, kuşlardan, denizden, insandan, ottan, böcekten, çiçekten. Gelsin de nereden gelirse gelsin! Bir hişt sesi gelmedi mi fena. Geldikten sonra yaşasın çiçekler, böcekler, insanoğulları."

Sait Faik Abasıyanık